Miasto i Gmina Gniew

720. rocznica nadania praw miejskich miastu Gniew

Choć święto naszego miasta w tym roku obchodziliśmy w czerwcu, w dzień imienin Jana Sobieskiego Starosty Gniewskiego, to właśnie dziś Gniew obchodzi swoje urodziny. Dokładnie 720 lat temu, 25 września 1297 roku gród Gniew otrzymał bowiem prawa miejskie. Tradycyjnie z tej okazji w samo południe, z balkonu gniewskiego urzędu rozbrzmiał hejnał naszego miasta.

Rys historyczny

Na Pomorzu Gdańskim, przy ujściu Wierzycy do Wisły, leży stara pomorska osada Gniew. Jej nazwa pojawiła się w źródłach pisanych w pierwszej połowie XII wieku, a dotyczyła osady i ziemi ordinis terram Gymeu cum tota Wansca (1229 r.), Gmewam, terram Gimen, villa Gymeu, Gymew, de Gmev.

Historia ziemi położonej nad Wierzycą wiąże się z najdawniejszymi dziejami Pomorza. Wykopaliska potwierdzają istnienie licznych grodzisk i osad oraz przebieg szlaku bursztynowego, którym wędrowali kupcy z dawnego Rzymu nad Bałtyk. Od X do XII wieku nastąpił rozwój osadnictwa na terenie i w okolicy obecnego Gniewu.

Okres rozbicia dzielnicowego sprawił, że na Pomorzu powstało kilka małych księstw – Gniew w XIII wieku należał do księstwa lubiszewsko-tczewskiego. Sambor II, książę tej dzielnicy przekazał Gniew Cystersom z Oliwy, a potem zmienił swoją decyzję na rzecz Krzyżaków. Po długim sporze pomiędzy Zakonem Krzyżackim a księciem Pomorskim Mściwojem II na mocy ugody w Miliczu w 1282 roku, osadę Gniew wraz z ziemią przekazano Krzyżakom. Zakonnicy szybko przystąpili do tworzenia warownego miejsca, by panować nad doliną Wisły ujściem Wierzycy. Rozpoczęli budowę okazałego zamku i warownej osady, której w 1297 roku nadali chełmińskie prawa miejskie.

Poniżej prezentujemy Państwu tłumaczenie aktu nadania praw miejskich naszemu miastu.