Miasto i Gmina Gniew

Tymawa

Tymawa to malowniczo położona wieś pośród pięknych wzgórz nadwiślańskich. W źródłach pisanych pojawia się po raz pierwszy w 1224 roku jako Thymaua, Tymawa 1583. Jest to prawdopodobnie pierwotna słowiańska nazwa wodna odnosząca się do rzeki lub strumyku. Od osady bierze nazwę stara ziemia tymawska, obejmująca obszar po prawej stronie Wierzycy, ciągnąca się w kierunku dzisiejszych Borów Tucholskich.

To tutaj osadzony został jedyny konwent na ziemiach polskich sprowadzonego do Polski tajemniczego zakonu cystersów z hiszpańskiej Calatravy. Zakonnicy oprócz działalności misyjnej, zajmowali się uprawą winogron. Ich ogród wraz z winną górą przypuszczalnie znajdował się w miejscu obecnego kościoła parafialnego.

Dzieje pierwotnej świątyni sięgają XIII wieku. Kolejna, ze szkieletową konstrukcją wypełnioną cegłami, datowana jest na wiek XVI. Obecny kościół parafialny został wybudowany w XVII
wieku. Konsekrował go w 1665 roku biskup sufragan włocławski Jacek Swięcicki. Wyposażenie, ołtarze, feretrony i rzeźby pochodzą z czasów późnego renesansu i baroku.

W Tymawie urodził się Alfons Schulz (1872–1940) – kapłan, działacz społeczny, założyciel wielu organizacji, senator RP, zginął śmiercią męczeńską w obozie w Stutthofie.

Na terenie wsi znajduje się jezioro z zagospodarowanym kąpieliskiem.