Miasto i Gmina Gniew

Jeleń

Wieś założona nieopodal jeziora pod koniec XIII wieku. Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych pojawiła się ok. 1400 roku jako Yelin, od 1642 roku Jeleń. Obecnie w jej skład wchodzi kilka osad i przysiółek (Jeleń Królewski, Milanowo, Jelenica, Gaj). Po zakończeniu wojny trzynastoletniej miejscowość należała do starostwa gniewskiego.

W XVI wieku Jeleń był własnością królewską, w której na czterech łanach gospodarował sołtys, prowadziło działalność dwóch karczmarzy i czterech zagrodników, pracujących na miejscowym folwarku. W 1830 r. wybudowano trakt brukowany, łączący Gdańsk z Bydgoszczą. Na początku XX wieku Klemens Piłat założył jednostkę ochotniczej straży pożarnej, która swoją siedzibę miała w małym budynku nad brzegiem jeziora. W tym czasie wzniesiono także szkołę, w której w latach 1906–1907 przeprowadzono strajk przeciw germanizacji w szkole.