Miasto i Gmina Gniew

Konferencja w sercu Kociewia

W 2018 roku mija 50 lat od koronacji figury Matki Bożej Piaseckiej dokonanej przez kard. Karola Wojtyłę, późniejszego papieża Jana Pawła II. Chcąc godnie przeżyć ten Jubileusz, Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Piasecznie zaplanowała szereg wydarzeń, które realizowane są na przestrzeni roku. Jednym z takich działań była zorganizowana 26 maja konferencja naukowa pt. „Sanktuarium w Piasecznie, jako serce duchowe Kociewia”.

Konferencję rozpoczęła msza św. pod przewodnictwem ks. prał. Mariana Szczepińskiego, wikariusza biskupiego ds. życia konsekrowanego, sprawującego przed laty posługę kapłańską w Piasecznie. Otwierając konferencję proboszcz piaseckiej parafii, kustosz sanktuarium ks. Andrzej Ossowski powiedział: -Poprzez dzisiejsze wydarzenie kościół nasz nie tylko nie traci swojej sakralnej roli, ale zyskuje też i nową funkcję, by w sposób naukowy opowiedzieć o rzeczach Bożych, o historii, która dotyczy tego miejsca, o tradycji, która związana jest z Sanktuarium oraz ludziach, które to miejsce tworzyli i dziełach, które po sobie zostawili.

W programie konferencji znalazło się siedem prelekcji.

Jako pierwszy głos zabrał dr hab. Wiesław Nowosad z UMK w Toruniu, który przybliżył zebranym postać i zasługi ks. Marcjana Stojanowskiego, proboszcza parafii piaseckiej w latach 1640 – 1663. Dziś nieco zapomniany, był sprawnym budowniczym, dobrym organizatorem i  co najważniejsze, inicjatorem i orędownikiem kultu Maryjnego na tych ziemiach. Dzięki wszystkim swoim dziełom zasłużył na miano założyciela Sanktuarium Maryjnego w Piasecznie.

Kolejnym prelegentem był Bogdan Badziong, który omówił dostępne publikacje traktujące o Piasecznie. Przytoczył tytuły, krótkie opisy książek, artykułów, z których pierwszy ukazał się  w 1868 roku w piśmie „Katolik”. Wspominał też osoby autorów oraz dokonał oceny tychże publikacji w aspekcie badawczym. Jak zauważył, choć literatura prezentująca historię, tradycję, zasoby materialne związane z piaseckim sanktuarium jest stosunkowo obszerna, to pracy dla naukowców, badaczy, historyków nie zabraknie jeszcze przez wiele lat.

Referat ks. prof. dr hab. Jan Perszona z UMK w Toruniu odczytał ks. Andrzej Ossowski. Tematem prelekcji była tradycja pielgrzymowania do sanktuarium w Piasecznie w XX i XXI wieku. Autor podkreślił niezwykły aspekt popularności Piaseczna wśród wiernych, stwierdzając: -Tak ludzie prości, jak i osoby z samych szczytów hierarchii społecznej uznają w ten sposób, że prze Matkę Boską w Piasecznie doznali cudu uzdrowienia, czy ocalenia.

Swoje dotychczasowe badania archeologiczne w Piasecznie prowadzone w latach 2016 – 2017 podsumowała dr hab., profesor UMK w Toruniu Małgorzata Grupa. Badania prowadzone były w kryptach pod prezbiterium i ołtarzem Matki Bożej Szkaplerznej. Prelegentka podkreśliła ogromną wartość pozyskanych w Piasecznie materiałów, wśród których znalazł się m. in. fragment wyjątkowej tkaniny z I poł. XVII wieku. -Jak dotąd w swojej pracy nie spotkałam się z tak bogato zdobioną tkaniną w Polsce – podkreśliła prof. Grupa. Obecnie trwa opracowywanie pozyskanych zbiorów.

„Sanktuarium w Piasecznie jako cenny zabytek sakralny i dobro kultury narodowej” to temat prelekcji wygłoszonej przez Tomasza Błyskosza z Instytutu Dziedzictwa Narodowego w Gdańsku. W swej prezentacji wskazał elementy składające się na wartość materialną Sanktuarium, ukazując jego walory historyczne, artystyczne i architektoniczne. Podsumowując, zaznaczył, iż poza wartością konserwatorską piasecka świątynia posiada wyjątkową wartość emocjonalną i duchową dla wszystkich tych, którzy tu przybywają, której nie da się uchwycić, a która jest istotą tego miejsca. 

Ks. prof. dr hab. Wojciech Pikor reprezentujący UMK w Toruniu, przybliżył ikonografię biblijną zawartą w płaskorzeźbach umieszczonych na ławkach piaseckiej świątyni. Przeprowadzając swoiste śledztwo odnalazł też prawdopodobne inspiracje w postaci rycin, które posłużyły snycerzowi do wykonania płaskorzeźb. Ponadto, szczegółowo analizując kunszt wykonania snycerki, dokonał odkrycia, że pomimo dużego podobieństwa wszystkich ławek, wykonane są przez innych rzemieślników i pochodzą z innego okresu.

Ostatnią z prelekcji pt. „Władze PRL wobec sanktuarium w Piasecznie” przedstawił dr Daniel Gucewicz z gdańskiego oddziału IPN. Posiłkując się licznymi dokumentami dostępnymi w Instytucie pokazał w jaki sposób władza ludowa walczyła z kultem Maryjnym w Piasecznie, w szczególności poprzez utrudnianie organizacji corocznych odpustów. Na zakończenie dr Gucewicz zaprezentował kilkuminutowy film z uroczystości koronacyjnych w 1968 roku. 

Ks. Proboszcz Andrzej Ossowski zamykając konferencję, podziękował wszystkim prelegentom za trud opracowania tematów i ich prezentację. Szczególne słowa wdzięczności skierował do ks.  prof. dr hab. Wojciecha Pikora, który czuwał nad naukową stroną przedsięwzięcia. Zapowiedział też wydanie publikacji pokonferencyjnej, w której  poza prezentowanymi w sobotę wykładami, znajdzie się kilka dodatkowych. -Dzisiejsza konferencja przybliża nas do wiedzy o Sanktuarium, którego przebogatą historię wciąż odkrywamy. Była to też okazja, aby w tym jubileuszowym roku jeszcze lepiej przysposobić się do wrześniowych uroczystości - podsumował kustosz piaseckiego sanktuarium.