Miasto i Gmina Gniew

Ochrona rzadkich gatunków roślin w rezerwacie przyrody

W gminie Gniew zrealizowano zadanie pn. Ochrona rzadkich gatunków roślin w rezerwacie przyrody ”Opalenie” i jego sąsiedztwie. Projekt został dofinansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku w kwocie 6 000 złotych. Calkowita wartość zadania wyniosła 9 500 złotych.

1. Opis problemów/potrzeb/zagrożeń, których rozwiązanie ma wspomóc realizacja projektu.

Realizacja projektu przyczyni się do zachowania i poprawy warunków bytowych zbiorowisk roślinnych  oraz rzadkich gatunków roślin chronionych występujących w pasie drogowym drogi G000148 Opalenie - Mała Karczma wzdłuż granicy rezerwatu przyrody „Opalenie”. Przedmiotowe zbiorowiska roślinne z groszkiem wielkoprzylistkowym, pluskwicą europejską, lilia złotogłów dzięki właściwemu wykaszaniu poboczy, usuwaniu podrostu drzew i krzewów oraz usuwaniu ściętej biomasy znalazły optymalne warunki rozwoju, a populacja poszczególnych gatunków dla których m in. powołano rezerwat wzrasta.  Szacuje się, że stanowisko groszku wielkoprzylistkowego w rezerwacie Opalenie jest jednym z  największym w kraju.  Zmiana sposobu oraz terminów wykaszania poboczy w latach 2018-2020 wpłynęła pozytywnie na rozwój populacji groszku wielkoprzylistkowego, a doświetlenie i odsłonięcie podłoża zaowocowało pojawieniem się nowych stanowisk pluskwicy europejskiej i lili złotogłów. Kontynuacja zmienionego sposobu wykaszania poboczy jest rekomendowanym przez Prof. Jacka Herbicha sposobem na zachowanie i rozwój cennych zbiorowisk roślin kserotermicznych  na tym terenie.

2. Cele realizacji projektu:

Cel główny: Ochrona rzadkich gatunków roślin w rezerwacie przyrody ”Opalenie” i jego sąsiedztwie.

Cele szczegółowe: przywrócenie i utrzymanie właściwych dla rozwoju groszku wielkoprzylistkowego oraz innych gatunków chronionych warunków świetlnych i glebowych na obszarze około 8500 m² poboczy drogi G000148 Opalenie - Mała Karczma wzdłuż granicy rezerwatu przyrody „Opalenie”.

3. Metody realizacji zadania:

 Zadanie zostanie wykonane przez firmę zajmująca się utrzymaniem terenów zielonych, posiadającą stosowne doświadczenie oraz sprzęt pozwalający na wykonanie zlecenia. Prace będą polegały na wykoszeniu ręcznie lub maszynowo roślinności zielnej z pasa o szerokości około 5m po obu stronach drogi, usunięcia podrostu drzew i krzewów Usunięcie skoszonej biomasy poza teren rezerwatu i pobocza po przeciwległej stronie drogi.

4. Planowana data rozpoczęcia i zakończenia realizacji zadania:

Planowane prace przygotowawcze – analiza rozmieszczenia roślin chronionych i cennych fragmentów zbiorowiska roślinnych rozpoczną się 01.06 i potrwają do 30.09.2020r., koszenie poboczy  01.10-30.11.2021 r.

5. Wskaźniki (wymierne rezultaty i produkty projektu, np. powierzchnia w hektarach, liczba gatunków i ich stopień zagrożenia itp.):

Przywrócenie i utrzymanie właściwych dla rozwoju groszku wielkoprzylistkowego oraz innych gatunków chronionych warunków świetlnych i glebowych na obszarze około 8500 m².

6. Niemierzalne efekty ekologiczne projektu

Zachowanie siedlisk gatunków chronionych występujących w obrębie terenu objętego pielęgnacją. Niemierzalnym efektem jest również element edukacyjny, czyli podniesienie świadomości ekologicznej wśród mieszkańców gminy Gniew. Idea dbania o przyrodę  poprzez opiekę nad wartościowymi jej elementami przyczynia się do krzewienia odpowiedzialności społecznej za środowisko.

7. Planowana promocja oraz informacja o realizacji projektu i uzyskanych efektach ekologicznych zadania

Realizacja przedsięwzięcia zostanie wypromowana na stronie internetowej urzędu, portalach społecznościowych oraz w lokalnej prasie. Ponadto w realizację działań promocyjno-informacyjnych zostanie zaangażowane Eko-Centrum Heliantus działające przy Stowarzyszeniu Centrum Aktywnych Gniew. W ramach promocji projektu i jego efektów realizowane będą warsztaty edukacyjne dla szkół z terenu gminy Gniew.

• całkowita wartość zadania – koszt kwalifikowany 9 500 zł
• dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Gdańsku 6 000 zł
• wkład własny wnioskodawcy 3 500 zł

Rozliczenie końcowe zadania.

Projekt pn. Ochrona rzadkich gatunków roślin w rezerwacie przyrody „Opalenie”  i jego sąsiedztwie – kontynuacja został zrealizowany w całości w zakresie dotyczącym zabiegów pielęgnacyjnych w obrębie rezerwatu oraz w części w zakresie działań edukacyjnych – warsztaty dla szkół.

Podstawowym założeniem zadania było zachowanie i poprawa warunków bytowych zbiorowisk roślinnych oraz rzadkich gatunków roślin chronionych występujących w pasie drogowym drogi G000148 Opalenie - Mała Karczma wzdłuż granicy rezerwatu przyrody „Opalenie”. W pierwszym etapie zespól pod kierownictwem przez Prof. Jacka Herbicha  prowadził monitoring istniejących i nowych stanowisk groszku wielkoprzylistkowego oraz pozostałych gatunków chronionych. W czerwcu  wyznaczono obszar jaki ma zostać pozostawiony bez koszenia, oznakowano go i uzgodniono wyłączenie z firmą prowadzącą zabiegi letniego utrzymania dróg. W sierpniu w trakcie konsultacji z prof. Herbichem oraz pracownikami RDOŚ w Gdańsku ustalono, że z uwagi na występujące w runie liczne cenne gatunki roślin podobnie jak w roku ubiegłym  termin koszenia przesunąć na okres październik /listopad, by umożliwić wysypanie się nasion oraz nie uszkadzać bylin w okresie wegetacji. Wyłoniony w postępowaniu wykonawca zobligowany został do wykoszenia biomasy z obszaru około 8500 m² za pomocą ręcznych wykaszarek, usunięcia podrostu drzew i krzewów i usunięcia biomasy poza teren rezerwatu i poboczy drogi. Zabiegi wykonano w okresie 22-26 listopada.

Drugim elementem zadania były warsztaty edukacyjne dla uczniów szkół z terenu gminy Gniew oraz dotyczące form ochrony przyrody na terenie gminy Gniew oraz zabiegów czynnej ochrony przyrody prowadzonych w rezerwacie. 5 spotkań dla uczniów szkół w Opaleniu i Pieniążkowie zrealizowano w październiku i listopadzie. Ta część zadania była realizowana przez partnera projektu – Stowarzyszenie Centrum Aktywnych Gniew w ramach zadania  „Ekologicznie Opanuj Gniew 2021” finansowanego ze środków Gminy Gniew.

Całkowita wartość zadania – koszt kwalifikowany 9 500 zł

w tym:

• wykaszanie roślinności z terenu rezerwatu i pobocza drogi 8 000 zł
• sprzątanie pobocza drogi 500 zł,
• kampania edukacyjna 1 000 zł
• dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Gdańsku 6 000 zł

wkład własny wnioskodawcy 3 500 zł